Wat zijn de alternatieven voor zonnebloemolie?
Zoals je hebt kunnen merken zijn de prijzen voor zonnebloemolie vandaag de dag erg gestegen. Dit heeft allemaal te maken met de oorlog die zich momenteel in Oekraïne afspeelt. Wellicht is dit een goed moment om te kijken of we de zonnebloemolie kunnen vervangen door andere soorten olie. Vandaag nemen we je mee in de wereld van olie, en dan bedoelen we niet olie om op te rijden of mee te stoken, nee alleen olie om op te koken.
De oorsprong van zonnebloemolie
Wist je dat zonnebloemolie al eeuwen geleden terug is uitgevonden? Het kent zijn oorsprong in Midden- en Zuid-Amerika, hier wist men hoe de olie uit de zonnebloemzaden gehaald konden worden. De zonnebloemolie is vervolgens hier in Europa pas de 16e eeuw terecht gekomen. Rond deze periode werd de bloem nog niet gebruikt om olie uit te vervaardigen maar meer als sierplant die om zijn enorme omvang en felle kleuren als decoratie erg mooi bevonden werd. Pas in de 19e eeuw werd zonnebloemolie opnieuw ontdekt als waardige bron van olie. Zonnebloemolie wordt verwerkt in heel erg veel producten die we dagelijks gebruiken. Hierbij moet je denken aan sauzen, chips, koekjes en nog veel meer! Daarnaast gebruik je ook vaak zonnebloemolie voor het frituren. De zonnebloemolie die we zelf dagelijks gebruiken in Nederland is voornamelijk afkomstig uit het voormalig Oostblok. Hierbij moet je denken aan landen als Oekraïne, Roemenië, Bulgarije en Hongarije. Maar daarnaast ook uit Frankrijk en Argentinië.
Welke soorten olie heb je naast zonnebloemolie?
Naast zonnebloemolie zijn er nog veel meer soorten oliën die gebruikt kunnen worden voor het bereiden en klaar maken van gerechten. Ook kun je de zonnebloemolie vaak prima vervangen door andere soorten olie. Naast zonnebloemolie zijn er pak en beet nog zo’n 5 soorten en hierop verschillende varianten:
- Zonnebloemolie
- Olijfolie
- Slaolie
- Raap- en koolzaadolie
- Arachideolie
Naast deze 5 hoofdzakelijke soorten olies, zijn er ook nog speciale oliën. Omdat je bijna uit alle noten en zaden olie kunt persen zijn er tegenwoordig erg veel variaties te vinden. Zo heb je bijvoorbeeld ook olie geperst uit avocado, pistache, pompoen of een andere vrucht. Que gezondheid maakt het niet erg veel uit welke soort olie je gebruikt.
Olijfolie als alternatief
Wist je dat olijfolie ook een goed alternatief is voor zonnebloemolie? Net als arachideolie is ook olijfolie een goed alternatief om te gebruiken in de keuken. Olijfolie bevat veel omega3- vetzuren wat een goede uitwerking heeft op hart- en bloedvaten. Wel proef je een aanzienlijk verschil tussen zonnebloem en olijfolie. Vaak gebruikt men olijfolie juist voor de smaak. Je hebt vier verschillende soorten olijfolie. De verschillende soorten worden bepaald op basis van het productieproces.
Reguliere olijfolie
We beginnen met de normale ofwel reguliere olijfolie. Dit is vaak ook de goedkoopste in zijn soort. De reguliere olijfolie wordt voor het grootste deel geraffineerd en bestaat ook voor een deel uit vierge. De reguliere olijfolie is voor zijn soort het meest neutraal in smaak en heeft verder minder smaak dan de andere oliën. Deze reguliere olijfolie kan prima gebruikt worden voor het bakken en braden.
Vierge olijfolie
Vierge olijfolie wordt mechanisch geperst, terwijl andere soorten olie vaak vervaardigd worden op basis van verhitting of andere methodes. Het voordeel van vierge olijfolie is dat de smaak van de olijven echt in stand blijft. Gebruik deze olie bijvoorbeeld niet om in te bakken of braden. Door het verhitten van vierge of extra vierge olijfolie kunnen er schadelijke stoffen ontstaan.
Extra vierge olijfolie
De extra vierge olijfolie is in principe qua persen en bewerken gelijk aan die van de normale vierge olijfolie. Echter, wordt bij het produceren- en persen van extra vierge olijfolie enkel olijven gebruikt van de beste kwaliteit. Ook moet deze olie voldoen aan de belangrijkste kwalificaties criteria voordat het extra vierge olijfolie genoemd mag worden.
Geraffineerde olijfolie
Tot slot hebben we nog de geraffineerde olijfolie. Deze olie is verkregen door de olijven van de eerste persing te raffineren. Het nadeel van geraffineerde olijfolie is dat de smaak een groot deel geneutraliseerd wordt. Dit is vergelijkbaar met reguliere olijfolie.
Waar komt onze olijfolie vandaan?
De olijfolie die we hier meestal in de Nederlandse keuken gebruiken is vaak afkomstig uit Italië of Spanje. Het gaat hier dan voornamelijk om grote massaproductie, wat er weer deels voor zorgt dat veel ambachtelijk geproduceerde olijfolie uit landen als bijvoorbeeld Griekenland of Marokko op de achtergrond zijn verdwenen, terwijl het kwaliteitsverschil tussen massaproductie en ambachtelijk wel erg groot is.
Kwalitatief goede olijfolie uit Kefalonia
Het Griekse lonische eiland Kefalonia kenmerkt zich door de rijke natuur, bodemgesteldheid en zijn olijfboomgaarden. Het eiland Kefalonia kent een eeuwenoude historie omtrent het produceren van kwalitatief goede olijfolie. Sinds kort is het ook mogelijk om deze olijfolie van uitermate hoge kwaliteit rechtstreeks afkomstig van het Griekse Kefalonia te bestellen vanuit een Nederlandse webshop gespecialiseerd in Griekse producten, tevens heb je hier ook de mogelijkheid om de bestelling direct af te halen in Spijkenisse. Het betreft hier de extra Virgin olijfolie verkrijgbaar in een 200ml of 500ml fles. Deze olijfolie wordt niet alleen gebruikt voor consumptie maar wordt ook verwerkt in diverse producten als bijvoorbeeld zeep en andere verzorgingsproducten. Ook zul je met wat meer moeite en inspanning te verrichten prima olijfolie vinden in Griekse delicatessen winkeltjes of streekwinkeltjes.
Conclusie: Kunnen we zonder zonnebloemolie?
Het antwoord op die vraag is wellicht duidelijk nu, we denken dat het actuele tekort aan zonnebloemolie kunnen compenseren met het gebruik van andere oliën. Let echter wel altijd goed op of de gekozen olie ook geschikt is om bijvoorbeeld in te bakken of braden. Overigens denken we dat olijfolie een erg goede vervanger is voor zonnebloemolie. Misschien komt dit ook wel omdat ik persoonlijk in de loop van de jaren van zonnebloemolie over ben gestapt naar olijfolie voor het bereiden van mijn maaltijden, echter blijft dit natuurlijk een kwestie van smaak en wellicht gewenning. Of zonnebloemolie ook daadwerkelijk voor iedereen te vervangen is, zal per persoon kunnen verschillen.